โทษของการสัมผับปลาปะ(เพ้อเจ้อ)

พอดีพูดถึงเพื่อนเก่าแล้วนึกถึงเรื่องนี้อะ....................

เจตนาซึ่งเป็นเหตุให้พูดถ้อยคำที่ไม่มีประโยชน์ คือ ขัดขวางทางแห่งประโยชน์สุข ที่คนดีทั่วไปจะพึงได้รับ ศัพท์ทางพระท่านเรียกว่า คำพูดเพ้อเจ้อ เหลวไหล

ความแตกต่างระหว่าง คำโกหก กับ คำพูดเพ้อเจ้อ นั้น คำโกหก อยู่ที่เจตนาที่ไม่ดี เจตนาที่มุ่งจะหลอกลวงคนอื่น ส่วนคำพูดเพ้อเจ้อ อยู่ที่เจตนาเป็นเหตุเจรจาถ้อยคำที่ไม่มีเหตุและผล อีกทั้งแสดงสิ่งที่ไร้สาระ จนคนหลงเชื่อว่าเป็นเรื่องจริง

การพูดคำเพ้อเจ้อนั้น จะต้องประกอบด้วยหลัก 2 ประการ คือ

1. มีความคิดที่จะพูดเรื่องเพ้อเจ้อ

2. พูดเรื่องเช่นนั้นออกไป

การพูดคำเพ้อเจ้อ ท่านว่ามีโทษมากมายมหันต์ ด้วยเหตุ 3 ประการ คือ

1. ผู้พูดมีความเคยชินมาก

2. คนอื่นเชื่อว่าเป็นเรื่องจริง

3. ผู้พูดมีกิเลสแรงกล้า

การพูดคำเพ้อเจ้อที่ตรงกันข้ามจากเหตุ 3 ประการนี้ ท่านว่ามีโทษน้อย

สัมผัปปลาปะ (การพูดเพ้อเจ้อ ไม่เป็นสาระ)

สัมผัปปลาปะ คือการพูดเพ้อเจ้อ เหลวไหล ไม่เป็นสาระ เมื่อแยกบทแล้วได้ ๒ บทคือ

สมฺผ แปลความว่า ทำลายประโยชน์ และความสุข

ปลาป แปลความว่า การกล่าววาจา

เมื่อรวมกันแล้วเป็น สมฺผปฺปลาป แปลความว่า การกล่าววาจา ทีทำลายประโยชน์ และความสุข ดังมีวจนัตถะว่า

สํหิตสุขํ ผลติ วินาเสตีติ - สมฺผํ

"วาจาอันใด ย่อมทำลายประโยชน์ และความสุขต่างๆ วาจานั้นชื่อว่า สัมผะ"

สผฺผํ ปลปนฺติ เอเตนาติ - สมฺผปฺปลาโป

"การกล่าววาจาที่ทำลายประโยชน์ และความสุขต่างๆด้วยเจตนานั้น ฉะนั้น เจตนาที่เป็นเหตุแห่งการกล่าววาจานั้น ชื่อว่า สัมผัปปลาปะ"

การกล่าววาจาที่เป็น สัมผัปปลาปะ จึงหมายถึง การกล่าวเรื่องราวต่างๆอันหาสาระประโยชน์ไม่ได้ เช่น การเรื่องภาพยนต์ โขน ละคร หรือพูดจาตลก คะนอง ตลอดจนนักเขียนนวนิยาย จินตกวี เหล่านี้ จิตเป็นสัมผัปปลาปะทั้งสิ้น เพราะผู้ฟังก็ดี ผู้อ่านก็ดี มิได้รับประโยชน์ให้เกิดปัญญา แก้ทุกข์ในชีวิตลงได้ เพียงแต่ให้จิตใจเพลิดเพลินไปชั่วครั้งชั่วคราว เท่าที่ฟังหรืออ่านอยู่เท่านั้น

องค์ประกอบของ สัมผัปปลาปะ มี ๒ ประการ

๑.นรตฺถกถาปุรกฺขาโร เจตนากล่าววาจาที่ไม่เป็นประโยชน์

๒. กถนํ กล่าววาจาที่ไม่เป็นประโยชน์นั้น

องค์ธรรมของ สัมผัปปลาปะนี้ จึงสำคัญที่อกุศลเจตนา ที่เป็นเหตุแห่งการกล่าว สัมผัปปลาปะ ส่วนถ้อยคำที่กล่าวขึ้นเป็นผลของสัมผัปปลาปะเจตนานั่นเอง มีวจนัตถะเกี่ยวกับสัมผัปปลาปะ แสดงไว้ว่า

สมฺผสฺส นิรตฺกถา ปุรตา กถนํ ทุเว

ปเรน คหิเตเยว โหติ กมฺมปโถ น โน

แปลความว่า องค์ทั้ง ๒ ของสัมผัปปลาปะนั้น คือเจตนากล่าววาจา ที่ไม่มีประโยชน์อย่างหนึ่ง กล่าววาจานั้นขึ้นอีกอย่างหนึ่ง เมื่อผู้ฟัง หรือผู้อ่าน เชื่อคำกล่าวนั้น ก็สำเร็จเป็นกรรมบท แต่ถ้าผู้อ่าน หรือผู้ฟังไม่เชื่อตาม ก็ไม่สำเร็จเป็นกรรมบท เพียงเป็นแต่เป็นสัมผัปปลาปะเท่านั้น

(คัดจาก หนังสือพระอภิธรรมมัตถสังคหะ)

มันดูเป็นวิชาการไปไหมเนี่ย แถมยาวอีกต่างหาก
แต่มันก็ไม่ใช่เรื่องเรียนอะ เลยโพสต์ไว้กระทู้นี้ อย่าหักเงินหนูนะวี!

แล้วที่ google บอกว่าพูดเพราะอยากให้คนอื่นมีความสุขอ่า

...
...
...

พลอยว่าไง ???

มันอาจจะคิดว่าคนอื่นมี
แต่ถ้าจริงๆแล้วผู้ฟังไม่ได้มีความสุขที่ถูกหลอกก็น่าจะเข้าข่ายนี้นะ